Гулидово

Отличные фотки...
А можно еще выложить. Тополя в гулидове, озеро, колхозный сад, остались ли горы, что на пути в Гиньки?

Дорогу на Лапишки...

Вельмi прыгожа. Адразу успамiнаецца дзяцiнства. На жаль, зараз рэдка даводзiцца бываць на радзiме бацькоў, але часам усё ж такi робiм сабе вось такiя экскурсii па наваколлi з фотапаратам.

Гулідава гэта не толькі калыска майго дзяцінства- гэта найлепшае месца у свеце. У Гулідаве сонца свеціць ярчэй паветра чысцей трава зелянейшая чым ва усім астатнім свеце. Там пахаваны мае бацькі мае продкі і суседзі. Там назаусёды засталося маё сэрца. Вітаю усіх маіх землякоу-аднавяскоуцау.

На дварэ сакавік,а мая родная хатка стаіць у самоце-мяне чакае. Прабач родная хацінка у мяне гасцюе унучак. Хутка растане сьнег і я прыеду прыбрацца, папіць вадіцы з роднай студні, наведаць магілы маіх родных, павітацца з аднавяскоуцамі і адчуць сябе зноу гулідаускім хлопцам. Вітаю вас мае родныя аднавяскоуцы. Сумую па вас.

У вёсачку майго дзяцінства прыйшло лета. Я там пабываў пакасіў траву вакол хаткі, папрасіў у яе прабачэньня за тое што яна пустуе і зноў паехаў у свой горад. А на душы сум. Сум, што паў вёскі пустуе, што па вуліцах вёскі ня бегаюць дзеткі як было раней, што ўсё менш і менш застаецца тых каго я памятаю з дзяцінства, што ўсё больш маіх аднавяскоўцаў перасяляюцца ў вечнасьць. Я калі еду да дому ў Гулідава то ўжо ў Глыбокім мне хочацца павітацца с кожным чалавекам як з родным. Не дарэмна, што якраз у Глыбокім я нарадзіўся і там закапана мая пупавіна. Няма лепшага месца чым мая маленькая Радзіма-глыбоччына.

Асабліва сумна наведваць родную вёску ў позьнюю восень і на пачатку зімы.Усе, хто быў летам паехалі ў свае утульныя гарадскія кватэры,а ў вёсачцы застаюцца нямногія.Родная школа стаіць як здань.Цяжка ўявіць, што там калісьці было весела , гаманліва і вельмі цікава.
Калі я іду па вуліцах свайго Гулідава- я бачу тых людзей якіх даўно няма на гэтым сьвеце,чую іх галасы,бачу як жывых.Мне вельмі часта сьняцца мае землякі.Многія хаты, якія цяпер стаяць пустыя мы з татам шалявалі,прыбудоўвалі да іх ганкі і ўсю астатнюю сталярку.Як радаваліся гаспадары добра зробленай працы.А цяпер там пуста.Чым бліжэй старасьць , тым больш шкада што нічога з дзяцінства і юнацтва ўжо ніколі не вернецца.

Тыдзень таму наведаў роднае Гулідава.Жанчынка, якую сустрэў першай,запытала:а Вы ведаеце, што прыехалі на пахаваньне? Аказваецца памерла жанчына якая раней працавала паштальёнам, ці ,як унас казалі-паштаркай.Вельмі шкада.Колькі пісем з рознымі весткамі прыносіла яна маім аднавяскоўцам.Старым прыносіла пенсію,маладым пісьмы ад каханых і выклікі на вучобу.Яе, нашу паштарку, заўсёды чакалі з хваляваньнем.А зараз яе няма.І,наогул,калі я апошнім часам прыязжаю да дому(маю на ўвазе сваю хацінку ў Гулідаве), ці тэлефаную ў вёску-баюся пачуць вестку аб сьмерці каго-небудзь з аднавяскоўцаў.Пусьцее вёсачка.Здароўя ВАМ мае родныя аднавяскоўцы.Няхай дымок з вашых комінаў яшчэ доўга радуе мае і ВАШЫ вочы.

У канцы ліпеня наведаў роднае Гулідава з вельмі сумнай нагоды - пахаваньне старэйшай сястры. Яна жыла ў Мінску але вельмі прасіла пахаваць побач з нашымі бацькамі. І, ведаеце, весачка настолькі апусьцела, што няма каму выкапаць дол. З цяжкасьцю знайшлі чатырох чалавек. І вось засталася наша Ганначка ў роднай зямельцы назаўсёды.Ужо і маленькія деткі ня едуць на лета ў вёску як было раньней. Не вабіць іх празрыстая вада нашага возера. Плёскаюцца нейдзе ў не вельмі чыстых вадаёмах побач з вялікімі і не вельмі гарадамі.Зарастаюць высокай травой сьцяжынкі па якіх мы бегалі босымі дзіцячымі ножкамі. Не рыкаюць каровы,не сьпяваюць так моцна пеўні ў ранку, не грукочуць даёнкамі жанчынкі. Прабач мяне, родная вёсачка, што я вучыў гісторыі не тваіх дзетак а вілейскіх. Пакуль змагу буду прыязжаць, буду даглядаць родную хатку,буду дыхаць тваім паветрам, піць вадзіцу са студні выкапанай яшчэ маладым татам, буду наведваць маіх дарагіх аднавяскоўцаў.

Вот ты говоришь, что тебя волнует мое желание в Гулидово заехать, в Вилейке частей бывать, а сам, видишь?, какие строки пишешь. За душу берут...

Пожалуйста, пришлите мне больше фотоo Гулидово на адрес

З жыцьцёвай нагоды познім вечарам праязжаў праз роднае Гулідава. Завітаў да роднай хаткі, нават зайсьці ў яе не было часу. Такое бывае. Перад гэтым прайшоў невяліеі сьнег і вакол хаткі было бялютка. Ад гэтай белай прыгажосьці стала так балюча, што не стрымаў сьлёзы. У весну, у летку, альбо ў восень ёсць уражаньне, што ў хаце ёсьць жыцьцё і на сэрцы крыху весялей. А вось змою, калі на сьнезе няма ні сьлядочка, адразу відаць, што тут нікога няма і ніхто цябе не чакае. А як хочацца, каб у роднай хаціне сьвяціліся вокны, каб чакалі там мяне тата з мамай, каб цеплілася пліта і мама гатавала вячэру. Як хочацца вярнуцца ў мінулае, у незваротнае. Як многае мы не цанілі ў дзяцінстве і юнацтве.

З кожным годам наведваць родную вёсачку ўсё журботней.Лета,а вёсачка пустая.Затое як сустракаюць людзі ,якія там жывуць.Усе мы сталі роднымі.Усе сумуем адзін па адным.Запрашаюць у госьці,частуюць усім найлепшым і расказваюць,расказваюць,расказваюць.Ім не цікава жыцьцё нашых гарадоў,а нам цікава кожнае слоўца пра жыцьцё маёй вёсачкі і маіх землякоў.У каго хто нарадзіўся,хто і чаму памёр,як жывуць жывыя.Я слухаю і сэрца маё плача.Плача ад незабыўнага і назаўсёды страчанага.Я люблю маіх аднавяскоўцаў,люблю зямельку,якая мяне ўскарміла,люблю возера ў якім навучыўся плаваць,люблю паветра якім дыхаў з маленства.

Цяжка назіраць як памірае вёска. Сёньня мне патэлефанавалі, што ў маёй вёсачцы Гулідаве зачынілі краму. Вельмі сумна. Сьмерць вёскі як і чалавека бывае доўгай і балючай. Першай у Гулідаве знікла ферма для цялят, потым стайня для коней, потым зернеток, потым згарэў клуб,зачынілі школу і вось зараз крама памерла. А для вёскі крама не толькі месца гандлю - гэта (асабліва ў апошні час) і клуб,дзе жыхары забаўлялі адзін-аднога рознымі гісторыямі, і крыніца апошніх вясковых навін, і месца высвятленьня адносін паміж кабетамі, і нават банк, дзе атрымоўвалі пенсію. Крама была апошнім прытулкам грамадскага жыцьця. Цяпер мае аднавяскоўцы будуць сядзець па хатах і сумаваць. Кажуць будзе прыязжаць аўталаўка. Але каля яе можна будзе пагутарыць толькі пры добрым надвор'і. Жывых хатак усё меньш. Зусім нядаўна памерла мая настаўніца матэматыкі а перад гэтым яе муж - яшчэ адна хатка засталася пустой.Сумна і балюча - паміраюць людзі, паміраюць вёскі. У іншых месцах будзе віраваць жыцьцё а ў маім Гулідаве яно затухае. Усё ў жыцьці мае свой пачатак і мае сваё заканчэньне.

С любовью смотрела фото Гулидово, душа болит! Там и мое босоногое детство прошло, приезжали в гости из Мурманска... как все было недавно и давно... Сделала заставку на рабочий стол - фото милой деревни..

Зноу прайшло лета ў родным Гулідаве. Пабыў на радзіме толькі адзін раз за ўсё лета. У мінулым годзе памерла любая жоначка, а без яе вельмі сумна нават у роднай хатцы- у Гулідаве. Успамінаючы басаногае дзяцінства баліць сэрца. Няма мамы, няма таты, няма дзьвух сясьцёр і малодшага брата, які загінуў на вайне ў Аўганістане, няма многіх сяброў дзяцінства, няма суседзяў, няма настаўнікаў якія вучылі мяне ў школцы. Ды і ад самой школы засталіся толькі ўспаміны. Няўжо я такі стары ? А мне толькі 66. Ці гэта так многа ? Памятаю, як ўпершыню, будучы студэнтам БГУ, прывёз сваю каханаю Танечку Ў Гулідава. Ёй вёска вельмі спадабалася і яна папрасіла каб я правёў яе па сьцяжынках дзе ў дзяцінстве бегаў басанож. Ёй падабаліся гулідаўскія людзі, падабалася навакольле. Ужо працуючы настаўнікамі ў Вялейцы мы з жоначкай наведвалі маіх бацькоў і сясьцер у Гулідаве і Танюшка заўсёды ехала ў вёску з задавальненьнем. Толькі адзіны раз мы з ёй ехалі да дому як на катаргу - тады мы павінны былі сказаць маме і тату, што ў Аўгане занінуў наш Раманок брацік. Потым памерлі бацькі, апусьцела хатка. А зараз няма і маёй Тані. А жыцьцё ідзе. Выраслі дзеці, растуць унукі. Толькі Гулідава пусьцее. Робіцца як пакінутае птушкамі гняздо. Сэрца баліць аб перажытым, непаўторным даўно даўно мінулым.

Прочитала и у самой сердце екнуло...очень светлая душа у вас..какие прекрасные слова о своей любимой женушке! Царство небесное ей! Всем известна дата входа в этот мир, а даты выхода нет..такова жизнь. Время лечит. Берегите себя!!!

Неўзабаве скончыцца люты. Падыходзіць да канца зіма. За ўсю зіму ў Гулідаве не давялося пабываць ні разочку. Сорамна і сумна. Сорамна таму, што не змог выбрацца. А сумна таму што аднаму, без любай жоначкі, ехаць у родную хатку вельмі цяжка і немагчыма балюча. Нават невыносна балюча. Тым больш зімой. З Танечкай выбіраліся і даволі часта. Браты з жывымі жонкамі таксама не выбраліся наведаць роднае гняздо - яны працуюць, ім няма часу. Так і стаіць родная хатка адна ў самоце і чаканьні вясны. Можа тады хто прыедзе? Балюча адчуваць, што яна усё больш і больш нікому не патрэбна. Неўзабаве, 9-га сакавіка, споўніцца 100 год з дня народзінаў таты - Сівіцкага Іосіфа Іосіфавіча. Яго знічка пагасла яшчэ ў 1996-м годзе. Гэта быў незвычайны чалавек. Майстар на ўсе рукі. Наша хатка ад падмурка да канька пабудавана яго рукамі. І ўся мэбля ў хаце яго руплівых рук справа. Сталяваньне і пакоі у нашай хатцы атынкаваны. Мама, яшчэ зузім маладой і прыгожай жанчынай, сваімі ножкамі мясіла гліну а тата тынкаваў сьцены. Ім было цяжка але яны шчыра працавалі і нам, іх дзецям, было цёпла і ўтульна жыць пад дахам роднай хаткі. Хіба можна, пасьля ўсяго перажытага ў нашым сямейным гняздзе, пакінуць родную хацінку. Але жыцьцё ідзе, я старэю і скожным разам выбрацца ў Гулідава ўсё складаней. Як складзецца далей цяжка прадбачыць. Сэрца баліць па сумуючай хатцы, па аднавяскоўцах якіх усё меньш і меньш застаецца ў Гулідаве. Невыносна балюча на сэрцы па жоначцы. Як складана жыць без яе на сьвеце, як не хапае яе пяшчотных рук і добрага кахаючага сэрца.

З нагоды стагодздзя з дня народзнаў таты быў у Гулідаве. Надвор'е было не вельмі добрае. У вёсцы пуста. Сустрэлі толькі двух чалавек. Вельмі уразіла тое, што калгас, ці як цяпер называюць ОАО, высек амаль увесь парк якраз у цэнтры вёскі. Высек як сказалі людзі на дровы у кацельную фермы ці мехдвара. Няўжо на вёсачцы зусім паставілі крыж. Няўжо няма дроў у лесе. Высечаны парк адкрыў паўразбуранаю школу з пустымі акяніцамі. Жах. Нешта падобнае на вёскі ў Чарнобыльскай зоне. Наша хатка перазімавала добра, праўда дала прытулак некалькі мышкам. Ну і то добра , не была пустой. Я разумею, што такое урбанізацыя. Я разумею што шмат вёсак знікнуць. Але, разумеючы розумам, не можа змірыцца сэрца. Усё астатняе жыццё буду прасіць прабачэньня ў хаткі, у бярозак побач з хаткай, у апошняй старой і магутнай таполі на крыжаванцы, а іх было пяць. Вельмі часта ў сне бачу сябе маленькага на пыльнай вуліцы роднай вёскі.

Хачу распавесьці пра гулідаўскіх салаўёў. Яны самыя салодкагалосыя. Учора увечары і сёньня раніцою слухаў іх з вялікім задавальненьнем. Быў з братам у родным Гулідаве. Пакасілі траву, праветрылі хацінку, навялі ў ёй парадак. Уперадзе лета - будзем збірацца пад бацькоўскім дахам. Увечары прайшліся па вёсцы і палічылі колькі хат яшчэ маюць пастаянных жыхароў? У 24-ох людзі жывуць, хат 10 наведваюць , астатнія пустуюць - як пустуе школка і гаспадарчыя пабудовы былога калгаса. Затое з'явілася новая бусьлянка і салаўі па усіх вуліцах і закінутых садах. Раньней салаўя слухаў з радасьцю і надеяй на лепшае, а зараз іх сьпевы, казачна прыгожыя сьпевы, прыносяць сум. Раньней, прыязжаючы ў вёску з жоначкай, слухалі гэтую чароўную птаху разам. Не хацелася спаць. Блукалі па вёсцы далёка за поўнач, а то і да раніцы. А зараз у адзіноце. Сумна і балюча на сэрцы. Але жыцьцё працягваецца. Гулідаўскія салаўі сьпяваюць і будуць сьпяваць і прыносіть асалоду сваімі сьпевамі і мне, і маім дзецям і унукам, і іншым людзям. Дзякуй вам добрыя птахі за вашы сьпевы.

10-га жніўня звазіў у Гулідава дачку з яе сямейкай. Асабліва прыемна, што на маёй радзіме ўпершыню пабыла мая маленькая унучка. Ёй ужо амаль два месяцы. Унучак бываў ужо некалькі разоў і шмат ведае пра маю вёску. Пабачылі аднавяскоўцаў. Адна жанчынка пачаставала яйкамі, агуркамі і чосьнікам. Вялікае ёй дзякуй. Цяпер у маёй лядоўні дамашнія яйкі, а агурочкі ужо засолены. Другая жанчынка, убачыўшы нас, запрасіла ў свой сад і пачаставала папяроўкамі. Вельмі смачныя яблыкі. Запрашала ў восень прыехаць за яблыкамі на зіму. Сад майго таты ўжо амаль увесь зьнік і яблык няма. А яшчэ пачаставалі лісічкамі. Добрых людзй захавала мая вёсачка. У горадзе такіх не шмат. Папілі вадзіцы з роднай сдудні. Такой вадзіцы няма больш нідзе. У вёсцы ціха і утульна. Усе жывыя. Здароўя вам дарагія аднавяскоўцы. Няхай мая вёсачка жыве яшчэ доўга - доўга.

Чакай, родны куточак. Неўзабаве прыеду ізноў. Хутка восень і трэба падрыхтаваць родную хатку да зімы. Яблыкі пасьпелі. А яны такія смачныя. Чакай вёсачка. Чакай родная хацінка.

Я вельмі часта думаю аб тым, што нам, пераехаўшым жыць з вёсак у гарады, больш складана жыць. Я заўсёды адчуваю сябе нейкім здраднікам у адносінах да роднай вёскі. Вырас у Гулідаве, скончыў Гулідаўскую васьмігодку і паехаў вучыцца далей. А ў родную вёску больш не вярнуўся. Наведваў толькі госьцем. Асабліва цяпер, калі вёска напалову пустая, калі згарэў клуб, зачынілі школу і нават краму. калі там засталіся толькі старыя, калі з кожным годам усё больш хацінак застаецца пустымі - пачуцьцё здрадніка ўсё больш вострае. У маім узросьце ужо не так часта можна наведаць не толькі родны куточак але і магілы бацькоў. Асабліва цяжка гэта стала рабіць калі памерла любая жоначка. Цікава ці ёсьць такое пачуцьцё здрадніка ў тых , хто пераехаў жыць з гораду ў горад. Напэўна няма. Я добра разумею, што зьнікненьне многіх вёсак гэта гістарычная заканамернасьць - розумам разумею. А сэрца не хоча гэта прыняць. Сэрца баліць па вёсачцы, па аднавяскоўцах якія там жывуць і жывуць так як даўней. з выгод толькі электрычнасьць і газ. Чаму так баліць сэрца па вёсачцы? Чаму не пагадзіцца з гістарычнай заканамернасьцю? Ці я адзін такі?

Вечар. Першы дзень выходных. Прайшоўся па Вялейцы. На вуліцах пуста - толькі сьвецяць вулічныя ліхтары і вокны дамоў. Нават крамы пустыя. Стала сумна. Вяртаючыся да дому успомніў роднае Гулідава - а там, у вёсцы як пуста зараз. Палова вёскі хаты пустыя, у другой палове хат сьвецяцца ці па однаму акенцу ( дзе жывуць па аднаму чалавеку), ці па некалькі ( але такіх мала). На вуліцы няма ліхтароў, ніхто ня пройдзе, нават сабакі ня брэшуць - няма на каго. А ў маім дзяцінстве ў кожнай хаце вялікія сем'і, свяціліся вокны, людзі сьпяшаліся у клуб паглядзець кіно ( нават зэдлікі несьлі з дому бо лавак не хапала у клубе) а потым моладзь сьпяшалася на танцы якія ў суботу былі да ранніцы. Старэйшыя вяскоўцы да дому не сьпяшаліся, заставаліся з клубе паглядзець як моладзь адпачывае. А потым абмяркоўвалі хто як сябе паводзіў, хто каго карагодзіў і ніколі не абмяркоўвалі хто як быў адзеты. Усе аднолькава сьціпла былі адзеты. І вось гэтыя перасуды былі не абыякава для моладзі. Старэйшых паважалі і прыслухоўваліся да іх мнркаваньняў. Прайшоў той час. Зараз іншы.

Заканчваецца чарговы год. Заканчваецца не па зімоваму - без марозаў, сьнегу і завірух. Заканчваецца з дажджом. Прайшлі Каляды, хутка Новы год. У гэтую пару заўсёды успамінаю як рыхтаваліся і як праходзілі гэтыя сьвяты ў родным Гулідаве ў маім дзяцінстве. Першай прыкметай набліжэньня Каляд была погалоўшчына - калолі парсюка. Вось гэта была падзея. Пачыналі рана - яшчэ цемнатою. Тата зваў на дапамогу суседа і я заўсёды быў з татам у гэтай справе. Калолі доўгім японскім штыком а каб не выцекала кроў рану затыкалі гваздочкам. Потым смалілі саломай, скраблі касой і, ужо жоўценькага, парсюка пераносілі у лазьню дзе разьбіралі і парадкавалі. 24-га сьнежня ( на куцьцю) ішлі з татам у лес па елку. У гэты час цеплілася лазьня. Мама, палажыўшы пад абрус сена, ставіла на стол стравы якія можна і патрэбна было есьці на куцьцю. Перад вячэрай усе хадзілі ў лазьню і, ужо чыстыя, садзіліся за стол. С татавай рукі елі аблатку, паеўшы, цягнулі з пад абруса сена і па даўжыні травінкі вызначалі якім буде налета лён. Дякавалі і ішлі ўпрыгожваць елку. А на наступны дзень ад пуза елі мяса, каўбасы, спечаныя мамай пірагі і, абавяскова шчоўкалі сабраныя у жніўні лясныя арэхі. Моладзь пачынала хадзіць на вечарыны і жаніць Цярэшку. Потым чакалі Новы год і елку абавязкова прымалі на "тры каралі". Як даўно гэта было. А здаецца толькі учора. Мы з жоначкай не былі набожнымі, але традыцыі дзяцінства захошвалі. Зараз у маім Гулідаве не трымаюць парсюкоў - няма каму і нельга ( ёсьць забарона). Зараз у вёсцы ціха.

Зноў ніякая зіма. Зноў няма ні сьнегу ні марозу. А успамінаючы зімы дзяцінства ў Гулідаве - бачу шмат сьнегу. Замятала палі, лясы, сьцяжынкі і дарогі. І марозы былі ўсю зіму. Мы з нецярпеньнем чакалі адлігі каб можна было зляпіць сьнегавіка альбо побудаваць крэпасьць і пагуляць у сьнежкі. Уся зіма праходзіла на лыжах. Лыжы былі самаробныя. Іх рабіў мой тата з ясеню. Рабіў мне і майму сябру дяцінства Валодзю па прозьвішчу Ліля.( Гэтага сябра даўно няма на сьвеце - трагічна загінуў у сваё васімнадцацігодздзе.) На лыжах мы ішлі на Працуковы горы, яшчэ іх называлі Карпаты. З погляду дарослага чалавека яны былі не вельмі высокія, а нам, малым, здаваліся сапраўднымі Карпатамі. Да рэчы іх так сама няма - раскапалі і звезлі на будаўніцтва дарогі а потым пасаділі сасновы лес. Зараз там збіраюць грыбы. На зімовых канікулах мы каталіся на лыжах ці санках з ранку да вечара. У летнія канікулы не пагуляеш - было шмат працы і ў дарослых, і ў малых. Да дому прыходілі мокрыя ад сьнегу і поту, але вельмі счасьлівыя. Мама дапамагала хуценька разьдзецца і на печ. Там было цёпла і утульна як у маміных абдымках. Як было добра, якія счасьлівыя мы былі. У дзяцінстве ўсё бобра.

Сёньня апошні дэень зімы. Люты аказаўся па сапраўднаму зімовым месяцам - і мароз, і сьнег, і ўсё як мае быць у зімку. Успамінаецца з дзяцінства наша замёрзшае Гулідаўскае возера зімой. Кожную зіму яно было розным. Калі марозы пачыналіся без сьнегу - лёд на возеры быў празрысты як шкло. Па ім было даволі страшна хадзіть ( як па кітайскіх шклянных мастках), але, лёгшы на яго, глядзець у глыбіню возера было вельмі цікава. Гэта быў зусім іншы сьвет - прыгожы, фантастычна таямнічы, жывы і пужаючы. Каб не холад, можна было б глядзець гадзінамі і не надакучвала. Складвалася ўражаньне нейкага палёту над бяздоньнем і адначасова вельмі хацелася лета - каб паплаваць у чыстай азёрнай вадзе. А былі зімы калі замёрзшае возера заносіла тоўстай коўдрай сьнегу. У такім выпадку магло здарыцца тхло, так у нас называлі мор рыбы ад недахопу кіслароду. У такім выпадку мае аднавяскоўцы прабівалі лёд ( рабілі цюшкі) і хто чым мог лавілі рыбу, якая падплывала каб ухапіць паветра. Рыбу неслі дамоў мяшкамі. І кожную зіму нарыхтоўвалі лёд для лядоўні. Яго рэзалі звычайнымі піламі звозілі ў сілосныя ямы, засыпалі пілавіньнем і торфам, і так ён захоўваўся усё лета. Выкарыстоўвалі яго дзеля астужваньня малака на кароўніку. сучасных халадзільных камер тады не было у нашым Гулідаве. Дзе ты маё дзяцінства? А наша возера і зараз чыстае і празрыстае як жыццё ў дзяцінстве, калі жывымі былі тата і мама, і браты і сёстры былі маленькімі у адной сям'і.

Сёньня бачыў незвычайны сон. Прысьнілася Танечка. Яна казала, што вельмі хоча ў Гулідава і я паабяцаў хутка паехаць. Потым я ужо ў вёсцы і бачу зрэзаны і папілаваны на дровы дуб, што расьце каля бацькоўскай хаты... . Ад суму і роспачы прачнуўся і доўга не мог заснуць. Накаціліся успаміны. Успомніўся тата у сваёй сталярнай майстэрні ( яна была ў прыбудове да хаты), успомніўся пах стружак з пад татавых габэлькаў і яго распаведы пра жыцьцё. Ён ніколі не маўчаў, ён вельмі любіў расказваць аб сваім жыцьці, аб прачытаных кнігах і пра ўсё што цікавіла яго і чым ён жадаў зацікавіць мяне. Ён мне вельмі давяраў. Нават калі я кінуў хадзіць у 9-ы клас Ласіцкай школы - ён не сварыўся на мяне а толькі сказаў - " Я ведаю, што вучыцца ты будзеш а цяпер пайшлі працаваць". І мы працавалі разам па сталярцы. А потым, калі я скончыў вячэрнюю школу і пасьля службы ў войску паступіў на гістарычны факультэт БДУ, ён і мама безумоуна, былі вельмі шчаслівыя. Я і цяпер рады, што не падвёў тату... . Бацькі радаваліся калі і мае меншыя браты і сястра атрымоўвалі адукацыю, але я быў першы і ён казаў, што я для іх маяк. Я заўсёды браў прыклад з таты і ён быў мне не толькі тата, але і найлепшы мой сябар. Родная мая вёсачка - калыска майго жыцьця.

Прыйшоў Новы год. З дзядоў ня быў у Гулідаве а так хочацца. Родная хатка ўся прамерзла і чакае вясну. Апошні раз мы сустракалі Новы год з жоначкай год дзесяць таму. Паехалі працеплілі хатку - было добра і ўтульна. Успамінаю як сустракалі Новы год у дзяцінстве, калі я быў яшчэ малы а мама з татам маладыя. Яскрава памятаю сустрэчу 1961 года. Гэту лічбу я напісаў на аркушы паперы і пераварочваў - год заставаўся той жа. Гэта быў як бы фокус і мы сьмяяліся. Сустракаючы Новы год у Гулідаве, мне заўсёды а поўначы хацелася падняцца над зямлёй і ўбачыць усе хаты зверху. Мне хателася каб зніклі стрэхі і я змог пабачыць людзей за сталамі і сустракаючымі Новы год. Мне бачыліся ўсе шчасьлівымі, вясёлымі і зачараванымі святочнымі падзеямі. Я любіў выходзіць у вечары на двор і глядзець на чыстае зорнае неба. Такім чыстым і зорным мроілася мне маё будучае жыцьцё. Як даўно гэта было. Шмат чаго збылося, нешта не атрымалася але Гулідава назаўсёды засталося пад чыстым зорным небам...

Пиши, Юра, пиши... Когда читаю, как будто сам шелест тополей слышу... И звезды над головой в бескрайнем ночном небе - особенно зимним вечером, когда по хрустящему и искрящемуся снегу выходишь на двор.

Заканчваецца студзень. Другога лютага ва у ўсіх школах Беларусі пройдуць вечары сустрэч выпускнікоў. У маёй Гулідаўскай васьмігодцы яго ня будзе. Ня будзе таму, што ў васьмігодках іх ніколі не было і таму, што мая родная школа стаіць у руінах - яе няма, яна прывід. Жыве яна толькі ў маёй памяці. Нават няма і той школы рабочай моладзі № 26 у г. Мінску, якую я скончыў і паступіў у БДУ імя У.І.Леніна на гістарычны факультэт. На вечары сустрэчы з выпускнікамі я пачаў хадзіць ужо як настаўнік. Наведваю сваю гімназію №2 ў Вялейцы і зараз куды прыходзяць мае вучні. Але ў гэтыя дні я заўсёды успамінаю маіх настаўнікаў, тых, хто вучыў мяне ў Гулідаве. У першую чаргу маю першую настаўніцу Вольгу Сцяпанаўну Сцепаненка якая навучыла мяне чытаць, пісаць і многаму іншаму. Яна сябравала з маёй мамай і часта наведвала нас дома. Яе муж Раман Нікіфаравіч Сцепаненка быў дырэктарам школы і выкладаў гісторыю. Калі я скончыў БДУ і па разьмеркаваньню быў прызначаны на пасаду дырэктара Крывасельскай васьмігодкі ў Вялейскім раёне, ён адразу запрасіў мяне ў госьці і даваў парады як кіраваць школай. Памятаю свайго класнага кіраўніка Дзянькоўскую Кацярыну Васіляўну, з якой не вельмі складаліся адносіны, настаўніцу матэматыкі Працук Раісу Захараўну - іх даўно няма сярод нас. Было шмат настаўнікаў якія прыязжалі ў нашу школу працавалі а потам некуды выязжалі. Кожнаму з іх я вельмі ўдзячны, дзякуючы ім я таксама настаўнік, кожнаму з іх я цалую руку і буду памятаць маіх настаўнікаў да канца свайго жыцьця. Наведваючы Гулідава, я абавязкова прыходжу да руін маёй школы, спыняюся і прыслухоўваюся да спеву птушак, якіх там ніхто не пужае, і чую не толькі іх сьпевы але і галасы маіх сяброў дзяцінства, маіх настаўніках, майго жыцьця у мінулым. У такія хвіліны, на некаторы час, паглынае смутак, але потым ён адступае, успаміны даюць упэўненасьць што я ўсё рабіў правільна і наступаюць хвіліны спакою і душэўнай раўнавагі. Жыцьцё працягваецца, жыцьцё віруе. Будзем жыць і на далей. Спакою і сьвятла табе родная вёсачка.

Калі наведваеш Гулідава нават у думках, як бы наведваеш могілкі. Уяўляю, што я прыехаў, як было ранней, на цягніку на прыпынак " Канстанцінаў двор" ( у маім дзяцінстве наываўся не прыпынак а паўстанак). Да дому трэба ісьці праз поле на бальшак. Калі прыязжаў вясной, ці ў пачатку лета, там, над галавой, сьпявалі жаваранкі. Як даўно я іх не чуў. Ідучы па бальшаку, злева каталіцкія могілкі, на якіх пахавана шмат маіх аднавяскоўцаў. Там пахаваны мае бацькі, дзьве бабулі, дядзькі, сесты родныя і стрыечныя браты. Там найлепшы сябар дзяцінства і шмат іншых, каго я добра ведаў. Заходжу на могілкі, вітаюся з усімі, успамінаю якімі яны былі пры жыцьці. Пры павароце з бальшака ў вёску, справа невялікая вёсачка Залаўкі, дакладней ня вёсачка а прывід - там няма ніводнага жыхара. А раней там жылі людзі, была бусьлянка, было жыцьцё. Гулідава пачынаецца адразу за паваротам, хоць знак з назвай вёскі стаіць за грэбляй. Вуліца пачынаецца двумя новымі цаглянымі будынкамі. Адразу за імі пустая хата дзе жыў калісьці Васіль Калапенька, раней і вуліцу гэту называлі - пад Калапеньку ( цяпер яна носіць імя майго брата Рамана Матеюна, як і Карабоўская сярэдняя школа). Крочу далей. Зноў справа хатка дзе жыве адна Катя Шавура, яе муж Збышак даўно памёр, дзеці раз'ехаліся і яна адна. Потым месца дзе стаяла хата бацькоў Збышака. За ёй дзьве пустыя хацінкі маёй класнай кіраўніцы Дзянькоўскай Кацярыны Васіляўны і Масьціцкіх, там ніхто не жыве. Злева хата дзе жылі людзі па прозвішчу Чырвоныя - бацькі памерлі а сыны нейдзе па сьвеце, Стэфан у Маладзечне а Франак ня ведаю дзе. далей не жылыя хаты маёй старэйшай сястры, якая даўно памерла і Федаровічаў. Праходжу закінуты будынак былой крамы і пасьля крыжаванкі справа хатка маіх бацькоў. Мы яе даглядаем, але усё ня вечнае пад месяцам. Вось так ідзеш па амаль пустой вёсачцы і толькі успаміны вяртаюць у тыя часы, калі жыцьцё тут віравала. Сумна і балюча сэрцу... . Такое сумнае падарожжа можна зрабіць і па вуліцы Азёрнай, і па Пясочнай. Палова вёскі пустыя хаты. Моладзі амаль няма. Вёсачка пакрысе памірае. Але хутка лета і наведаю роднае Гулідава не ў думках а на справе. Ужо хутка. Чакаю і хвалююся...

Учора вярнуўся з Гулідава, прабылі з братам там тры дні. Пабудавалі на студні новы дах, замест старога зусім згніўшага, адрамантавалі пліту, каб дым ішоў у комін а не у пакой, і шмат чаго яшчэ зрабілі. А самае галоўнае, я паслухаў гулідаўскіх салаўёў. Іх можна слухаць бязконца. Я, у чатыры гадзіны раніцы, запісаў іх сьпевы на смартфон і буду слухаць доўгімі зімовымі вечарамі. 22-га мая адна гулідаўская жанчына сьвяткавала сваё сямідзесяцігодздзе. Яе дачка з зяцем прывезлі з Мінску ўсё што трэба дзеля сьвята і паехалі да дому - ім трэба было на працу. Працуючы каля хаты, я бачыў як збіраліся госьці. Гэта былі толькі такія ж жанчынкі, такога ж узросту і ўсе адзінокія. мне было сумна на гэта глядзець - як пасьля вайны. У роднай вёсачцы амаль няма мужчын. Апусьцела маё Гулідава. Але наперадзе лета і неўзабаве паеду зноў і ўжо не працаваць а проста адпачыць, падыхаць родным паветрам, пакупацца ў возеры, пагутарыць з аднавяскоўцамі якія дажываюць свой век там дзе нарадзіліся. З 1966-га года у Гулідаве толькі наездамі а сумую да гэтага часу.

Калі вясною быў у Гулідаве, перад раніцай пайшоў паслухаць салаўя. Хіба ёсьць дзе-небудзь такія галасістыя салаўі як у роднай вёсцы. Я паслухаў і запісаў на смартфон узыход сонейка і сьпевы салаўя. Цяпер, калі становіцца сумна, слухаю і становіцца лягчэй.

У Гулідава, у маю пустую самотную хацінку прыйшоў Новы 2020-ы год. Прыйшоў ціха і непрыкметна, прыйшоў без мяне, без нікога. Прайшоў па падлозе дзе мы ў маленстве бегалі босыя і застаўся у пакоях з нашымі партрэтамі, якія павесілі на на сьцены яшчэ тата з мамай, з ложкамі і канапамі на якіх мы спалі з дзяцінства. Тата з мамай былі б задаволены каб маглі ведаць, што мы захоўваем у парадку нашу хатку - нашу калыску дзяцінства і юнацтва...

У родным Гулідаве восень рыхтуецца сустрэцца з зімой. Перад "дзядамі" наведалі з братам пахаваньні бацькоў і родных, і нашу хату. Прыбралі ў двары лісьце, у вечары выцеплілі печку, павячэралі, памянулі тых каго няма з намі, пераначавалі ў цёплай хатцы. Раніцой наведалі сваякоў і суседзяў і паехалі да дому - у Вялейку. Маем намер у пачатку сьнежня зноў паехаць. Зімою бываем у доме дзяцінства радзей. Прабач родная хата - калыска майго маленства...

Пазаўчора з братамі ў нашым Гулідаве папрацавалі над утылізацыяй будыніны хлева. Яшчэ раней папрасілі сельсавет каб яго разабралі на паліва на ферму. Яны разабралі. Рэшкі, якія ім не спатрэбіліся, мы падабралі і спалілі. Цяпер месца, дзе стаяў будынак хлява, чыстае і там буде расьці трава. Прыемна паглядзець. Прыемна але сумна - у 1972 годзе, такой парой мы з татам яго будавалі. Таты даўно няма, а цяпер і вынікаў яго працы. Старое аджывае а новае нараджаецца. Але толькі не ў маёй вёсачцы. Мы даглядаем сваю хацінку, а ёсьць шмат пакінутых і нікому не патрэбных. Прыбралі вуліцу каля хаты. Пакуль працавалі толькі адна жанчынка прайшла па дарозе. Пуста ў вёсцы. А было калісьці так шумна і весела. Хутка лета. Дамовіліся бываць часьцей. Мы так сама не маладзеем і хто ведае колькі яшчэ зможам бываць у родным Гулідаве. Зусім нядаўна памёр стрыечны брат, які жыў у Канстанцінаве. Ён быў працавіты, Да сваіх 73-х год не дажыў 11 дзён. Шкада...

Добрый день! А кто подскажет, откуда произошло название Гулидово или Гулидовское озеро?

Одна из версий, что это место ещё до войны 1812 года принадлежало какому-то человеку по фамилии Гулидов. Только деревня тогда была выше - на горе у старого тракта по которому продвигался Наполеон. Вот тогда Гулидово и сгорело. Отстраивалось потом долго и на новом месте - ниже и ближе к озеру. А озеро в энциклопедии "Природа Белоруссии"изданной в Минске в 1989 году. стр. 149 названо Гулидовским (по названии ближайшей деревни). Хотя в юности, когда военные из Постав ставили на берегу озера мишени для фотострельбы, на их карте оно было обозначено как Чёрное.