Бацевичи

Ч.1. Бацэвічы, веска, цэнтр сельсавета (з 20.8.1924 г.), на р. Ольса (прыток Бярэзіны) і Несята (прыток Ольсы). У пісьмовых крыніцах упершыню упамі-наецца пад 1560 г. як сяло (46 двароу) у Свіслацкай воласці Вялікага княства Літоўскага, было дзяржаўнай уласнасцю. У 1689 г. у складзе маёнтка Свіслач Мінскага павета. У 1743 г. сяло у Аршанскім павеце, шляхецкая уласнасць. Пасля 1-га падзелу Рэчы Паспалітай (1772 г.) цэнтр воласці Бабруйскага павета. У 1844 г. 51 двор, 283 жыхары, цэнтр маёнтка, уласнасць памешчыка. У 1865 г. адкрыта школа (народнае вучылішча), у якой у 1891 г. навучалася 47 хлопчыкау. У 1885 г. дзейнічалі 2 млыны, царква. У 1892 г. у маёнтку засна-ваны вінакурны і лесапільны заводы (у 1895 г. 13 рабочых, дзейнічала паравая машына). У 1897 г. 87 двароу, 629 жыхароу, прыёмны пакой, хлеба-запасны магазін, 3 крамы, заезны дом, штогод 29 чэрвеня праводзіўся таржок. У маёнтку ў гэты час было 7 двароў, 57 жыхароў, вінакурны завод. У 1908 г. у сяле 77 двароў, 668 жыхароў, у маёнтку 64 жыхары. У 1915 г. адкрыта земская бальніца. У 1917 г. у сяле 139 двароў, 903 жыхары. Усе прадпрыемствы і да 1500 дзесяцін зямлі належалі памешчыку К. Незабытоўскаму. Вялікі зямельны надзел быў ў валоданні царквы. Сяляне парабкавалі ў памешчыка і свяшчэнніка, частка жыхароў (пераважна яурэі) займаліся саматужным промыслам і дробным гандлем.
У 1920 г. у маёнтку створана народная гаспадарка (358 га зямл1); працавалі па-равы мльн, вінакурны завод, лесапільня. У 1921 г. арганізаваны саўгас імя К. Маркса, палітаддзел якога ў 1930-я гады выпускаў шматтыражку «Сцяг ударніка». У 1922 г. адкрыта хата-чытальня, дзейнічала масларобная арцель. У 1923 г. да вёск1 далучаны вялікі ўчастак памешчыцкай зямлі і створана сельгасарцель. У 1926 г. у сяле 172 двары, 906 жыхароў. Пад час падзелу памешчыцкай і царкоўнай зямель каля Бацэвічаў ўзніклі пасёлкі Культура і Вялікае Ляда, у якіх у 1927 г. створаны таварыствы па сумеснай апрацоўцы зямлі, а пазней на іх базе — калгас «Культура» (старшыня П. Белакурскі).